Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst! Als die uitspraak nog steeds klopt, is Frankrijk verloren!! Deze week zag ik op het journaal Franse middelbare scholieren (!) demonstreren voor het behoud van de huidige pensioenvoorzieningen…
Onlangs schreef ik al eens over hoe onzinnig en ondoordacht het is ervan uit te gaan dat over 50 jaar alles nog hetzelfde is als vandaag (tegen die tijd hebben we het begrip pensioen al lang ingeruild voor iets anders), dit keer gaat het me om de vraag hoe het komt dat jonge mensen hiervoor warm lopen.
Eigenlijk is het een kwestie van opvoeding. Vaders (vooral), die van hún vaders hoorden, waar zíj hun vaders voor hebben zien vechten, brengen over dat het doel van je leven het pensioen is, liefst zo vroeg mogelijk met zo mooi mogelijke voorzieningen. Met als veel gehoord argument dat je daar recht op hebt, je hebt er immers altijd hard voor gewerkt….?!
Het is overigens niet waarschijnlijk dat dit bewust gebeurt. We hebben hier te maken met een van de dringendste voorbeelden van hoe opvoeding werkt: door het voorbeeld. Of je wilt of niet. Kinderen nemen over wat ze zien en horen. Dat begint vroeger dan je denkt en gaat ook langer door dan je voor mogelijk houdt. Ook al komen naarmate de tijd vordert steeds meer andere “opvoeders” in beeld: de juffrouw van groep 1, de klassenmentor op de middelbare school, de gespierde aanvoerder van het team en uiteindelijk de baas…..
De uitdrukking “mensen doen wat bazen doen” is natuurlijk bekend, ik bedoel: die hebben velen al wel eens gehoord. De vraag is, of we ons dit voldoende realiseren en als dat zo is er vervolgens naar handelen, om er een verschil mee te kunnen maken.
Er is veel onderzoek gedaan naar het succes en het mislukken van veranderprocessen in organisaties. Daaruit blijkt overduidelijk dat het leiderschap bepalend is voor de uitkomst, zowel positief als negatief. Als medewerkers de beoogde verandering niet terugzien in het optreden van hun leidinggevenden is iedere verandering gedoemd te mislukken. Maar het omgekeerde is dus ook waar.
Voorbeeldgedrag bij verandertrajecten is niet alleen bij reorganisaties doorslaggevend. Je zou dat ook kunnen aanwenden voor het gaan werken aan de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers. Bijvoorbeeld door zich te richten op autonomie en zelfredzaamheid: stoppen met het pamperen van werknemers en in plaats daarvan awareness programma’s starten. Wees verantwoordelijk voor het eigen geluk, de eigen employability, kom tot het inzicht dat veranderen nodig is om jezelf te kunnen zijn, zorg zelf voor de balans tussen werken en niet werken en dat tegen een achtergrond van het principe van “een leven lang leren” en de noodzaak en/of wil(!) langer te werken vanwege zingeving. En als leiders dat dan ook laten zien….
Als dat van de grond komt, zullen vaders en moeders thuis een ander voorbeeld gaan geven. Dat zou de redding van “Frankrijk” betekenen want de jeugd zou de overheid vragen om het pensioen af te schaffen. Werkgevers: geef mij die euro’s maar in plaats van ze bij mij weg te houden door ze onder te brengen bij ondoorzichtige verzekeringsmaatschappijen die vooral hun eigen heil op het oog hebben, ik regel mijn leven namelijk zelf!
